Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

            Περιοδικό κινηματογράφου

Σινεμά, κριτική & προβολές στην πόλη

εμα παμπλο λαραιν

Κριτική: Έμα, του Πάμπλο Λαραίν

Της Ασπασίας Λυκουργιώτη 

 

Η ταινία ξεκινά με ένα φανάρι που καίγεται, ενώ η Έμα απομακρύνεται ποιητικά με το φλογοβόλο της. Απαγορεύεται το απαγορεύεται, δεν υπάρχουν φραγμοί στην καρδιά. Και η ίδια, άλλωστε, είναι ένας πλανήτης που φλέγεται, καθώς το ηλιακό της πλέγμα βρίσκεται στη μέση της άνω κοιλιακής της περιοχής -σύμφωνα με τις ανατολικές φιλοσοφίες της ψυχής και του σώματος που έχει υιοθετήσει ο δυτικός χορευτής- και από εκεί ξεκινάει η δυναμική κίνησή της. Έτσι, και ως χορεύτρια η Έμα βάζει φωτιά σε ό,τι βρίσκεται στον δρόμο της - και χωρίς φλογοβόλο, από το ηλιακό της πλέγμα.

Ακόμα, η φυσική κίνηση του σύμπαντος ξεκινάει από τη μεγάλη έκρηξη και ένα μπαμ στην καρδιά, που πάει απότομα πίσω τις πλάτες του χορευτή. Είναι το βασικό μοτίβο στη χορογραφία του χορογράφου συζύγου της που εκτελεί μεταξύ άλλων η ίδια η Έμα. Ο σύζυγός της, εκτός από το να τη χορογραφεί, πυροδοτεί κιόλας τις εκρήξεις της καρδιάς της, καθώς το συναισθηματικό του σώμα μοιάζει να είναι ανεπαρκές για να στηρίξει μια οικογένεια. Μαζί του η Έμα, πριν από έναν χρόνο, υιοθέτησε ένα εξάχρονο αγοράκι, το οποίο, ακολουθώντας τις πρακτικές της θετής του μητέρας, έβαλε «κατά λάθος» φωτιά στο σπίτι. Από τη φωτιά στιγματίστηκε και το αψεγάδιαστο πρόσωπο της αδελφής της Έμα, ένα πρόσωπο που η μητέρα της θεωρούσε μάλλον, πάντοτε, ομορφότερο από το δικό της. Μια μαγική, άλλωστε, ψυχαναλυτική διάσταση βρίσκεται πάντα πίσω από τις φωτιές, δίνοντάς μας την αίσθηση της πραγμάτωσης μιας ονειρικής, επιθυμητικής ή υποσυνείδητης δικαιοσύνης στην ταινία, που, κατά τα άλλα, έχει μια απόλυτα λογική και ρεαλιστική αφήγηση. Ο μικρός, αφού επιστραφεί, θα είναι πάλι διαθέσιμος για υιοθεσία και θα επανα-υιοθετηθεί από άλλους γονείς. Μέχρι η Έμα να δράσει, να πάρει το φλογοβόλο της και να κινηθεί από το ηλιακό της πλέγμα για να δημιουργήσει κάτι πιο ουσιαστικό και πιο στέρεο μέσα από την καταστροφή. Ένα νέο οικογενειακό σχήμα ή μια νέα τάξη πραγμάτων. Όπως δημιουργούν το σώμα και η γη με τη δική τους δικαιοσύνη. Όπως δημιουργεί και ο ίδιος ο Λαρέν πολιτικά κινηματογραφικά ποιήματα που απονέμουν αφηγηματική δικαιοσύνη, με λιγότερο παραδοσιακούς και περισσότερο μοντέρνους πολιτικούς όρους, σε αυτήν τη φεμινιστική ταινία που δεν χάνει, βεβαίως, το ταξικό της πρόσημο. 

Το προσωπικό είναι πολιτικό και οι γυναίκες ως επαναστατημένες ψυχές και σώματα μάχονται την πατριαρχία που λαμβάνει εδώ αστικά χαρακτηριστικά. Μια οργανική αρρενωπότητα πιο χαμηλών ταξικών προδιαγραφών αντιπαρατίθεται κριτικά στον συχνά αστικό εγωκεντρικό ναρκισσισμό και την αντρική απονεύρωση, ενώ τα λαϊκά, «πολύχρωμα» σώματα των επαναστατημένων γυναικών σπάνε τα καλούπια της χορογραφίας τους, εγκαταλείπουν τις αίθουσες χορού και χορεύουν στον δρόμο Reggaeton - «φτηνή» μουσική με «φτηνά» ενδύματα. Έτσι, μια επιθετική, έντονη, ερωτική και πολύχρωμη αισθητική εξορκίζει στην ταινία την ακίνδυνη λειτουργική νεκροφιλία των άτονων και ομοιόμορφων συχνά αστικών ενδυματολογικών και καλλιτεχνικών αναπαραστάσεων, καθώς το φιλμ αποβλέπει σε μια βαθύτερη και πιο ουσιαστική συνδιαλλαγή υψηλού-χαμηλού, αντίστοιχη με τη δίκαιη συνδιαλλαγή αρσενικού-θηλυκού που επιζητεί.

 

------------

Ema

Σκηνοθεσία: Pablo Larraín

Σενάριο: Guillermo Calderón, Alejandro Moreno
Ηθοποιοί: Santiago Cabrera, Mariana Di Girolamo, Josefina Fiebelkorn, Giannina Fruttero, Gael García Bernal
Φωτογραφία: Sergio Armstrong
Μοντάζ:     Sebastián Sepúlveda
Μουσική: Nicolás Jaar

 

Cinematek T.11